Wiesz, że pierwszy ebike powstał w 1892 roku? W tym artykule przybliżę Ci historię ebike'a oraz silników elektrycznych jakie znamy dzisiaj. Zanim jednak przejdziemy do szczegółów zacznijmy od definicji. Ebike – to skrót od słów Electric Bicycle czyli rower z silnikiem elektrycznym. W Polsce tego typu rower najczęściej nazywamy rowerem elektrycznym lub elektrykiem, a rzadziej Ebike' iem. Na potrzeby tego artykułu będę używał jednak tego ostatniego zwrotu.
Dlaczego w ogóle mówimy rower a nie bicykl?
Słowo "bicycle" pochodzi od przedrostka "bi" oznaczającego podwójny i "cycle" – cykl, obieg. W Polsce używamy słowa rower, które jest spolszczeniem Angielskiego słowa Rover. To nazwa tamtejszej firmy, która obecnie produkuje samochody. W 1885 roku stworzyła ona model Rover Safety, który stał się niesamowicie popularny za sprawą swojej "nietypowej jak na tamte czasy" konstrukcji. Od tamtego czasu, rowery posiadają równej wielkości koła, a Polacy nazywają bicykl rowerem. W odniesieniu do rowerów elektrycznych używamy zapożyczonego słowa Ebike lub spolszczonej wersji e-rower.
Pierwszy Ebike
Pierwszy Ebike, a dokładnie trycykl elektryczny (rower trójkołowy) powstał już w 1892 roku. Posiadał baterię ważącą 31 kilogramów i składająca się z 36 ogniw. Rower z silnikiem i baterią ważył aż 77 kilogramów! Co ciekawe waga samego roweru wynosiła zaledwie 18 kilogramów. Silnik elektryczny wraz z baterią był zamontowany za siodełkiem, nad tylną osią roweru i przenosił napęd na tylną zębatkę. Trycykl elektryczny nie był najbezpieczniejszym środkiem transportu gdyż duża waga (silnik i bateria), były umieszczone na tyle roweru i stosunkowo wysoko.
Ebike z silnikiem w tylnym kole
W 1895 roku powstał pierwszy rower elektryczny z silnikiem w tylnej piaście. Używał on baterii o napięciu 10 woltów i natężeniu aż do 100 amperów! Silnik był bardzo nowoczesną konstrukcją promieniowo-strumieniową. Posiadał sześć biegunów, sześć komplementarnych magnesów oraz, 6 zapadek w mechanizmie wolnobiegu. Strumień pola w tym silniku rozchodził się w sposób promieniowy w przeciwieństwie do silników osiowo-strumieniowych. Zaledwie rok później do silnika dodano przekładnię, która zwiększała wydajność silnika i pozwalała zmniejszyć siłę z jaką rowerzysta musi naciskać pedały.
Ebike z silnikiem centralnym
Pierwszy Ebike z silnikiem centralnym powstał już w 1897 roku. Zdecydowanie różnił się on od konstrukcji znanych dzisiaj. Po pierwsze wymagał specjalnej konstrukcji ramy, która mogła go utrzymać. Całość wraz z baterią, pozostałą część ramy. Ta dziwna konstrukcja nie posiadała nawet rury podsiodłowej, a siodełko było przytwierdzone do rury poziomej. Jakby tego było mało, tylne koło składało się tak na prawdę z dwóch połączonych ze sobą kół. Ten Ebike nie posiadał łańcucha oraz zębatki. W zamian używał dwóch prętów ustawionych pod kątem 180 stopni względem siebie. Była to niesamowicie nowatorska konstrukcja, nawet jak na dzisiejsze czasy.
Ebike w tandemie?
Oto wzmianka na temat tandemu Ebike jaką udało mi się znaleźć w sieci. Otóż w maju 1897 roku dwóch francuzów (Dacier & Jalabert) wsiadło na elektryczny tandem i przejechało kilometr w zaledwie 57 sekund. Rower posiadał aż 4 ciężkie akumulatory, ale za to nie miał żadnych hamulców.
Ebike prawie jak Perpetuum Mobile
W 1898 roku Gordon J. Scott wpadł na pomysł skonstruowania bardzo nietypowego roweru. Otóż w tym modelu przednia korba nie łączyła się bezpośrednio z tylnym kołem! Napędzała ona dynamo, które miało generować moc potrzebną do napędzenia tylnego koła. Jak możesz się sam domyślić, ta konstrukcja okazała się kompletną klapą za sprawą bardzo dużych strat energii. Jadąc na tym rowerze elektrycznym trzeba było włożyć więcej siły niż w jazdę na zwykłym rowerze.
Pierwszy napęd cierny
Ebike może być napędzany na wiele sposobów. W 1899 John Schenpf wymyślił kolejny sposób zasilania rowerów. Był nim napęd mocowany nad tylnym kołem. Ten silnik przenosił moc bezpośrednio na tylne koło poprzez oponę. To rozwiązanie było proste w implementacji jednak posiadało sporą wadę: niską przyczepność. Silnik wymagał bardziej kwadratowej opony i tracił przyczepność z oponąna śliskiej nawierzchni lub piasku. W efekcie, momentami obracał się on w ogóle nie napędzając koła.
Ebike z silnikiem przednim od McDonalda?
Wynalazcy próbowali niemal wszystkiego. Pomimo iż rowery elektryczne i silniki powstały już na przełomie 1890 – 1900 to na silnik w przedniej piaście musieliśmy poczekać blisko 40 lat. W 1939 patent został przyznany Thomasowi M. Mconald'owi na Ebike z przednim napędem i baterią umieszczoną niejako pod korbą. Niestety prawdopodobnie ze względu na II Wojnę Światową nikt się tym patentem nie zainteresował. Thomas nie miał nic wspólnego z siecią McDonalds. Co ciekawe, pierwsza restauracja McDonalds powstała zaledwie rok później.
Pierwszy Ebike Panasonic'a
Zbliżamy się powoli do czasów obecnych. Pewnie nie wiesz lecz Panasonic, swój pierwszy rower z silnikiem elektrycznym wypuścił na rynek już w 1975 roku! Rower posiadał baterię samochodową (akumulator) o napięciu 24V oraz napęd 10 -biegowy (2x5 rzędów). Niewątpliwą nowością w tym rowerze był napęd mocowany dookoła suportu korby. Oczywiście różnił się on mocno od konstrukcji znanych nam dzisiaj. Niestety ten Ebike był jedynie prototypem, który nigdy nie wszedł do produkcji, choć Panasonic zajmuje się rowerami elektrycznymi aż do dzisiaj.
Pierwszy Ebike z akumulatorami NiCd
Sanyo to firma znana dzisiaj przede wszystkim z akumulatorków NiMH Sanyo Eneloop. Mało kto wie że w 1989 roku wypuściła ona ebike, który nie posiadał ciężkiego akumulatora żelowego, a nowoczesną (jak na tamte czasy) baterię NiCd.
Pierwszy Ebike wspomagany elektrycznie
W tym samym roku (1989) Michael Kutter stworzył prototyp rowerów z systemem PAS (Pedal Assist System) – systemem wspomagania pedałowania jaki znamy dzisiaj. System ten nie posiadał żadnej przepustnicy, a wspomaganie było wyzwalane przez naciskanie na pedał korby. Bez tego wynalazku nie byłoby ebikeów jakie mamy dzisiaj!
Yamaha wchodzi na rynek ze swoim pierwszym Ebike'iem.
Rower ten posiadał silnik mocowany centralnie, a bateria została umiesczona wzdłuż rury podsiodłowej. Jego waga wynosiła aż 31 kilogramów, a zasięg zaledwie 20 kilometrów. Był on jednak przełomowym osiągnięciem na tamte czasy. Był to stosunkowo prosty model lecz posiadał biegi w piaście. Kosztował 134 000 yenów japńskich co po dzisiejszym kursie daje w przeliczeniu ponad 5000 PLN. W tamtym okresie przeciętna pensja Polaka wynosiła około 400 PLN. Szybka matematyka i okazuje się, że na to cudeńko trzeba było zbierać przez długi czas i to przy założeniu, że byłby on dostepny w Polsce...
Ebike – historia roweru elektrycznego – podsumowanie
Rowery elektryczne przeszły długą drogę, aby osiągnąć dzisiejszy poziom wydajności i sprawności. Pierwsze konstrukcje były bardzo wadliwe i pozwalały na przejeżdżanie małych dystansów. Niewątpliwie ważnymi krokami w historii Ebike'ów były: zrezygnowanie z konstrukcji używającej szczotek, stworzenie silnika centralnego i porzucenie akumulatorów kwasowo-ołowiowych na rzecz Ni-Cd a następnie Li-ION. Nie można też zapominać o ebike'u firmy Yamaha, który był pierwszym rowerem z systemem PAS, który był dostępny w sprzedaży. Te wszystkie przełomowe wydarzenia, które miały miejsce na przestrzeni ostatnich 120 lat pozwoliły na stworzenie roweru elektrycznego jaki znamy dzisiaj.
Te wszystkie przełomowe wydarzenia które miały miejsce na przestrzeni ostatnich 120 lat.
My również oglądając się wstecz obserwujemy jak zmieniały się rowery elektryczne na przestrzeni ostatnich lat. Jeśli chcesz zobaczyć to na własne oczy
zobacz nasze archiwum rowerów elektrycznych
Źródło
- https://en.wikipedia.org/wiki/Electric_bicycle
- https://www.electricbike.com/e-bike-patents-from-the-1800s/
- https://endless-sphere.com/forums/viewtopic.php?f=12&t=8099&start=300#p369711
- http://www.ebikeportal.com/history
- https://www.yamahabicycles.com/the-yamaha-evolution/
- https://global.yamaha-motor.com/about/history/stories/0035.html
